Zengin yeraltı yataklarıyla “Türkiye’nin maden kenti” olarak gösterilen Siirt, yarattığı katma değer ve istihdamla bölgesel gelişmişliğin ötesinde Türkiye ekonomisinin gelişimine önemli bir değer kazandırıyor. Dev yatırımlarla yaratılan istihdam, Türkiye’nin en büyük sorunlarından biri olan nitelikli iş gücü açığının kapatılmasında büyük bir mesafe alınmasını sağladı. 2019 yılında yüzde 12.8 ile Türkiye’nin GSYH büyümesine en büyük katkılardan birini sunan kent, altın ve gümüşten sonra en değerli maden olan bakır yataklarıyla madencilik sektörünün yükselişine hizmet ediyor. Türkiye'nin önemli bakır sahalarından biri, Şirvan Madenköy'de yer alıyor. Sahadan çıkarılan bakır, yüzde 20 konsantre seviyesine getirilerek Türkiye’ye ve dünyaya kazandırılıyor.
Bölgenin en büyük tesisinden gelen güç
Yatırım teşvik sisteminde Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl ile birlikte 6’ıncı bölgede yer alan Siirt, bölgesel istihdamın genişletilmesine verdiği destekle Güney Doğu Anadolu Bölgesi istihdamında domino etkisi yarattı. Cengiz Holding tarafından Şirvan ilçesi Madenköy köyünde 200 milyon dolara devir alınan ve ek olarak 200 milyon dolar yatırım yapılarak toplamda 400 milyon dolar sermaye ile kurulan Siirt Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, bölgenin en büyük tesisi olarak doğrudan 1150 kişiye iş imkânı yarattı. Tesis tek başına ildeki toplam 18 bin civarındaki sigortalı çalışan sayısına en büyük katkılardan birini sundu. Tesiste çalışanların yüzde 80’ini Siirt ve Batman yöresindekiler oluşturuyor. Aktif ve dinamik nüfusun şehirde tutunmasına öncülük eden tesis, bölgede nitelikli iş gücünün yaratılmasına liderlik ediyor.
Kapalı değişim ekonomisinden global ekonomiye
Siirt, son yıllarda yapılan yeni yatırımlarla sanayi organizasyonunda büyük aşama katetti. İstihdamda fark yaratan yönleriyle ezberleri bozan Cengiz Holding bünyesindeki Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, Türkiye’nin yıllık bakır ihtiyacı olan 450 bin tonun 20 bin tonunu tek başına karşılıyor. Siirt’in en büyük tesisi olarak Türkiye’de yapılan ve yapılacak yeni yatırımlara örnek teşkil ediyor. 25 yıllık bir ömrü bulunan tesis, alt yapı, galeri ilerleme, sabit tesisler, kaçış cepleri, havalandırma, su atım yönetimi, enerji hatları, haberleşme hatları, sığınma istasyonları gibi sayısız ince ayrıntıyı içinde barındıran bir planlama ile bugünden 25 yıl sonrasını aydınlatıyor.
Yatırımlarda en büyük pay eğitimlerde
Yatırımlarda ticari fayda kadar nitelikli iş gücüne odaklanan Cengiz Holding tarafından 2017 yılında devri alınan Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, 4 yılda doğrudan ve dolaylı olarak yarattığı istihdamla binlerce kişi için ekmek kapısı oldu. İş güvenliğine uygun ve çevreye duyarlı olarak sürdürülen çalışmalar arasında, eğitimler en büyük paylardan birini aldı. Çok sayıda Siirtli verilen eğitimlerle çeşitli branşlarda ehliyet sahibi olarak madencilik sektörünün dinamiklerine hâkim hale getirildi.
Toplumsal ve ekonomik fayda gözetiliyor
Eğitimler kapsamında, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Şirvan Milli Eğitim Müdürlüğü ve Şirvan Halk Eğitim Müdürlüğü ile ortak bir yapı kurarak, çalışanların teknik bilgi ve yasal donanım ihtiyaçları en üst düzeyde ve kanunlara uygun şekilde sağlandı. Sadece tesis çalışanlarını değil, tüm bölgeyi kapsayan eğitimlerde 2000‘in üzerinde kişi, resmi G sınıfı iş makinası operatörlük belgesi, mesleki yeterlilik belgesi, kaynakçı, yüksek akım sertifikalı elektrikçi belgesi sahibi oldu. Tesisin ihtiyaçlarının karşılanması hedefiyle başlatılan eğitimler, tüm bölgeye yayıldı. Kente toplumsal ve ekonomik faydayı aynı anda sunan tesis, sağladığı faydayı ilk etapta bölge coğrafyasına ardından tüm Türkiye’ye kazandırdı. Bugün Türkiye’de madencilik sektörünün en donanımlı iş gücü Siirt’te yetişiyor.
35 kişilik maden kurtarma ekibi, toplumsal güvence kaynağı
Cengiz Holding Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi, yetkin kişiler tarafından eğitimleri verilen ve Halk Eğitim Müdürlüğü tarafından sertifikalandırılan 35 kişilik maden kurtarma ekibi ile yürüttüğü sürekli eğitim programları çalışanların yeteneklerini artırıyor. En gelişmiş teknik ekipmanlarla iş gücünü yükseltiyor. Tesisin 35 kişilik ekibi, madencilik sektöründe örnek teşkil ederek sadece tesis için değil, toplumsal açıdan bir güvence kaynağı olarak görülüyor.
Doğaya ve çevreye sahip çıkılıyor
Cengiz Holding Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi toplumsal fayda kadar doğaya ve çevreye duyarlılığı ile de dikkati çekiyor. Rehabilitasyon çalışmaları kapsamında 635 bin metrekare alanda yürütülen bitkisel toprak serme çalışmaları ve 310 bin adet fidan dikimi organizasyonunun yapıldığı tesis, bu yönüyle de çevreyle dost bir yaklaşım sunuyor. Bölgede toprak rehabilitasyon çalışmaları ve ağaç dikimleri aralıksız devam ediyor.
Madenköy Bakır İşletmesi KonsantratörTesisi’nin Öne Çıkan Özellikleri:
- 76 metre kule yüksekliği olan 661 metre derinliğinde ve 6,5 metre çapında cevher ve insan nakliye kuyusu ile yeraltı galerileri arasında bağlantı yollarından oluşan, ekonomik ve teknolojik fayda sağlayan kuyu sistemine sahiptir.
- Önce insan yaklaşımıyla yeraltı sığınma istasyonları, yeraltı yemek hane istasyonları, geri dolgu istasyonları, yeraltı cevher nakliye bant yolları, yeraltı atık su istasyonları, atık su ve temiz su istasyonları gibi birçok sabit tesisi bulunmaktadır.
- Yeraltı geri dolgulu göçertmeli katlar arası üretim metodu uygulanmaktadır.
- Tam mekanize olarak çalışılmaktadır.
- Her bir kat arası mesafe 18.5 metre olacak şekilde planlanmıştır.
- Cevher ayna (drift) boyları yaklaşık olarak 70-100 metre arasında değişmektedir.
- Geri dolgu olarak çimentolu pasa dolgu, çimentolu beckfil dolgu ve macun dolgu kullanılmaktadır.
- Üretimi yapılan her bir boşluk yukarıdaki dolgu sistemlerinden biri ile doldurulmaktadır.
- Hazırlık aşamasında 950 bin ton tüvenan cevher çıkarılması planlanan yeraltı madeni, hazırlık çalışmaları bitimi ile yıllık 1 milyon 250 bin ton tüvenan cevher çıkartacaktır. Ortalama cevher tenörü yüzde 1.9 cu olarak planlanmaktadır.
- Açık alan (tahkimatsız alan) diye tanımlanan tüm bölgelerdeki çalışmalar, uzaktan kontrollü insansız ekipmanlar kullanılarak yapılmaktadır.
Madenköy Bakır İşletmesi Konsantratör Tesisi Üretim Aşamaları:
Yıllık 1.2 milyon tüvenan cevher beslemesi ile 100 bin ton yüzde 20 Cu tenörlü bakır konsantresi üretilmektedir. Üretilen konsantre karayolu ile Kurtalan’a oradan da demiryolu ile Holding bünyesindeki Eti Bakır A.Ş Samsun İzabe Tesislerine gönderilmektedir. Gönderilen yüzde 20’lik konsantre, yüzde 100 metal bakır olarak üretilmektedir. Bu da yaklaşık 18 ile 20 bin ton metal bakıra tekabül etmektedir.
İşletme birimlerinden konsantratör tesisinde yeraltından çıkarılan tüvanen cevher tesis bünyesinde aşamalı olarak zenginleştirilmektedir.
Bu aşamalar sırası ile;
- Kırma eleme
- Öğütme
- Flotasyon
- Susuzlaştırma
- Atık depolama
