Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD), Bursa ekonomisinin nabzını tutmak adına üyeleri nezdinde Nisan 2023’te gerçekleştirdiği, BUSİAD İktisadi Yönelim Anketi’nin sonuçlarını açıkladı.
Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir’in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, ankete katılan firmalar, deprem ve seçim belirsizliğine rağmen gelecek günlerde üretim, ihracat ve istihdam konusunda iyimserliklerini koruduklarını ifade ettiler. Ankete katılan firmalar, maliyetlerin artacağını, finansa ulaşmanın zorlaştığını ve karlılıkların düşmesini beklediklerini de ifade ettiler.
Ankete katılan imalat sanayi firmaları, son üç aylık üretim hacminin bir önceki çeyreğe göre artış yönünde değiştiğini ve gelecek 3 ay için de üretim hacimlerinde güçlü bir artış beklentisine sahip oldukları da belirttiler.
Ankete katılan tüm firmalar için ortalama olarak bir önceki çeyreğe göre istihdam performansı zayıflasa da gelecek 3 ay için istihdam beklentileri olumlu olarak gözlemlenmiştir.
Öte yandan firmaların, yatırım perspektifi itibariyle, önümüzdeki 12 ayda makine-teçhizat yatırımları ve bina-tesis yatırım harcamalarında mevcut görünümlerini koruyacakları anlaşılmaktadır.
Enerji fiyatlarındaki gerileme ve resesyon kaygılarındaki görece zayıflama ile birlikte ihracat yapan firmalar, gelecek üç aya ait ihracat siparişlerinin, bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak artış yönünde değişim göstermesini beklemektedir.
DÖVİZ VE FAİZ ENDİŞESİ...
Ankete katılan tüm firmalar için ortalama olarak faiz riskinin bir önceki çeyreğe göre sınırlı bir yükseliş gösterdiği gözlenmiştir. Döviz kurunda istikrarlı bir seyir sürse de ankete katılan tüm firmalar itibariyle, döviz kurundaki değişimlerin satış fiyatlarını etkileme hızı bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak artış yönünde değişim göstermiştir.
Gelecek üç aylık dönemde TL cinsi kredi faiz oranına ilişkin beklenti, seçim sonrasında para politikası ile ilgili normalleşme beklentilerini yansıtan bir biçimde, bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak güçlü bir biçimde artış yönünde değişim göstermiştir.
Firmalar, önceki üç aya kıyasla ortalama birim maliyetlerinin ağırlıklı olarak arttığını belirtirken söz konusu eğilim imalat sanayi firmalarında daha güçlüdür. Enerji ve emtia fiyatlarındaki gerileme maliyet baskılarını hafifletirken önceki 3 aya kıyasla birim maliyetlerindeki artış beklentisi bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak sınırlı bir azalış göstermiştir.
Bununla birlikte, ankete katılan tüm firmalar itibariyle, karlılık düzeylerinde bir önceki çeyreğe nazaran ortalama olarak güçlü bir zayıflama olduğu görülmektedir.
Firmaların finansman ihtiyacının ise bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak güçlü bir biçimde arttığı imalat sanayi açısından söz konusu eğilimin daha güçlü olduğu görülmektedir. Bu durumun, daha önceki dönemlere benzer şekilde işletme sermayesi ihtiyacı ve artış gösteren işgücü maliyetlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Firmalar, bir önceki çeyreğe göre gelecek 3 aya ilişkin satış fiyatlarının bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak önemli ölçüde artış yönünde değişeceğini beklemektedir. Ayrıca, yıl sonu yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi, bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak önemli düzeyde artış yönünde değişim göstermiştir.
Anket sonuçlarını değerlendiren BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar, “Deprem, Rusya-Ukrayna Savaşı ve seçim dönemine giren ülkemizin ekonomisi de güven, öngörülebilirlik ve istikrar üçlüsü açısından sorunlar yaşamıştır. Seçim sürecinin bitmesiyle birlikte, ekonomi için olmazsa olmaz olan bu psikolojik faktörlerin bir an önce yoluna girmesini ve üretim hızımızın artmasını umuyoruz. Dövizde denge ve finansa ulaşımda kolaylık sağlanmasıyla birlikte, Türk iş insanı yatırımlarına hız kesmeden devam edecektir. Yaptığımız anketlerde bunu görüyoruz” dedi.