İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası (İTSO) Konferans Salonu’nda düzenlenen seminere
çok sayıda dinleyici katılım gösterdi.
İHRACATTA İSTENEN BELGELER
Seminerde ilk olarak söz alan Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Ticaret
Uzmanı Bülent Ferik, ‘İhracat Mevzuatı ve Dâhilde ve Hariçte İşleme Rejimleri’
konusunu ele aldı. Ticaret Uzmanı Bülent Ferik, “İhracat belge üzerinden yürütülen
bir süreçtir. En başta gümrük beyannamesi geliyor. Diğer bir önemli belge ise
ihracatçının keseceği faturadır. Ürünün niteliğine göre aranan bir takım teknik
düzenlemeler de aranabiliyor. Bazı gıda ürünleri zorunlu standarda tabidir, bunlar için
standart kontrol belgesi düzenlenmesi gerekir. Antika, tarihi eserler, eski halılar gibi
ürünler için analiz raporu düzenlenmesi gerekiyor. Bazı ülke ihracatçıları ise karşı
ülkeden bir gözetim belgesi alınarak malların gönderilmesini zorunlu kılabiliyor. Bu da
genelde gelişmekte olan ülkelerin yaptığı bir uygulamadır. Eğer böyle bir ülkeye
ihracat yapacaksanız öncelikle ülkemize yerleşik olan ve o ülke tarafından
yetkilendirilmiş olan firmadan bir belge almanız gerekiyor. Her ülkede böyle bir
zorunluluk yok ama Afrika’da bazı ülkeler bunu istiyorlar. Bitkisel ürün ihracatında
ürünler için Tarım İl Müdürlüklerinden bitki sağlık sertifikası alınması gerekiyor,
hayvansal ürün söz konusuysa yine aynı yerden sağlık sertifikası alınması gerekiyor.
İthalatçı ürünler gıda ürünlerinde ilave analizler de isteyebiliyorlar. Bu da ülke ve ürün
bazında değişebiliyor. İhracatta kullanılan bir diğer belge ise ürünün menşeini
gösteren Menşe Şahadetnamesidir. Bunlar genelde anlaşma tarafı iki ülke arasında
kullanılan belgelerdir. Bu ürünün fonksiyonu, ihraç edilen ürünün çıkış ülkesi menşeili
olduğunu ve dolayısıyla tercihli tarifeden yararlanma hakkı olduğunu gösteren bir
belgedir.”
DÂHİLDE İŞLEME REJİMİ
“Dâhilde işleme rejimi, ihraç ürününün elde edilmesinde kullanılan girdilerin ticaret
politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın gümrük muafiyetli olarak ithal edilmesidir.
İthalat, üretim süreci, nihai ürün ve ihracat süreçlerini içerir. İhracatçılarımıza dünya
piyasalarında rekabet gücü kazandırmak, ihraç pazarlarımızı geliştirmek, ihraç
ürünlerimizi çeşitlendirmek ve sürdürülebilir ihracat artışı sağlamak gibi amaçlara
sahiptir”
DÂHİLDE İŞLEME İZNİ
“Eşyanın; tamir edilmesi, boyanması, yenilenmesi, monte edilmesi, birleştirilmesi,
ambalajlanması, bedelsiz ithalatı vb. işlemler için Gümrük İdarelerince Dâhilde İşleme
İzni (Dİİ) verilir. Dâhilde İşleme İzni verilecek haller, ihracat 2006/12 sayılı Tebliğ’in
14. maddesinde sayılmaktadır. İzin şartlarına göre ithal edilen eşyanın ihraç
edildiğinin tespiti kaydıyla, Dİİ ihracat taahhütleri ilgili gümrük idaresi tarafından
kapatılmaktadır. İthal eşyasının ihraç edilecek ürünün üretiminde kullanıldığının
tespitinin mümkün olması, ülkemizde yerleşik üreticilerin temel ekonomik çıkarlarının
olumsuz etkilenmemesi, faaliyetin katma değer yaratan, kapasite kullanımını artıran,
rekabet gücü sağlayan nitelikte olması ve firmaların performansları gibi maddeler
Dâhilde İşleme İzin Belgesi müracaatı değerlendirme kriterlerini oluşturmaktadır.”
KDV’DE TECİL TERKİN SİSTEMİ
“KDV’de Tecil Terkin Sistemi, DİİB’de yer alan madde ve malzemelerin yurt içinden
KDV ödenmeksizin alımına imkân tanınmaktadır. Faturalarda her bir mal türüne ilişkin
KDV hariç bedelin en az 2.500 TL (Tekstil yardımcı maddelerinde ise en az 500 TL)
olması gereklidir. Tecil-terkin kapsamında satın alınan mallardan üretilen ihraç
eşyasının DİİB’de belirtilen süre ve şartlara uygun olarak ihraç edilmemesi halinde;
tecil edilen KDV ile vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi alıcıdan tahsil edilir. DİİB
sahibi alıcılar satın aldıkları maddelerden imal ettikleri malları DİİB süresi içerisinde
ihraç ettiklerini YMM raporu ile tespit ettirmelidir” ifadelerini kullandı.
DEVLET DESTEKLERİ
‘İhracatta Sağlanan Devlet Yardımları’ konusunda bilgilendirmelerde bulunan Ticaret
Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Ticaret Uzmanı Koray Berksoy, “İhracata Yönelik
Devlet Yatırımları (DFİF) ihracata hazırlık destekleri, pazarlama destekleri ve yüksek
katma değere yönelik destekler olarak ele alınır. Bunlar; UR-GE desteği, Pazara Giriş
Belgelerinin Desteklenmesi, Pazar Araştırma ve Pazara Giriş Desteği, Yurt Dışı Fuar
Desteği, Yurt İçi Fuar Desteği, Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Desteği, Tasarım
Desteği, Marka-Turquality Desteği, Küresel Tedarik Zincirine Giriş Desteği ve Türkiye
Ticaret Merkezleri olarak alt dallara ayrılırlar” diyerek desteklere başvuru koşullarıyla
ilgili bilgiler verdi.
İHRACATA İLİŞKİN GÜMRÜK MEVZUATI
Gümrükler Genel Müdürlüğü Ticaret Uzmanı Betül Süren ise ‘İhracatta Gümrük
Mevzuatı ve Uygulamaları konusuna değindi. Süren, “4458 sayılı Gümrük Kanunu’na
göre ihracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye
Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir. İhracatçı
olmak için vergi numarasına sahip gerçek veya tüzel kişi olmak, tüzel kişi statüsü
olmasa da hukuki tasarruf yapma yetkisine sahip ortaklık olmak ve ilgili ihracatçı
birliğine üye olmak gerekir. Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları
ve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleri için bir temsilci tayin
edebilirler. İhracatta gümrük işlemleri; gümrük beyanı, ihracatçı birliği onayı,
muayene ve beyannameye eklenmesi gereken belgelerden oluşmaktadır. Gümrük
beyanı yazılı olarak, bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla, sözlü olarak ya da başka
bir tasarruf yoluyla yapılabilir. İhraç edilecek eşyanın yazılı beyanı ihracata ilişkin
gümrük beyannamesi ile yetkili gümrük idaresine beyan edilmesi gerekmektedir.
Beyanın bilgisayar veri işleme tekniği ile yapılması esastır. Bunun için BİLGE
(Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) yazılımı kullanılmaktadır. Beyanname yerine geçen
belgeler ve beyanname kullanılmaksızın yapılacak beyanlara ilişkin ayrıca
düzenleme yapılmıştır. Her ihracat beyannamesinin tescilinden önce Birlik Kayıt
Numarası ve Birlik Onay Kodu (kripto) beyannameye kaydedilmek zorundadır”
şeklinde konuştu.
