Kırsal kalkınmaya büyük destek veren, sağlıklı gıda üretimi için çiftçileri yerel tohuma ve iyi
tarım uygulamalarına teşvik eden Nilüfer Belediyesi, aynı zamanda farkındalık yaratan
çalışmalar da yürütüyor. “Herkes için eşit, ulaşılabilir, sağlıklı gıda” sloganıyla 2021 yılını
Gıda Yılı olarak ilan eden ve yıl boyunca bütün çalışmalarını bu temayla gerçekleştirecek
olan Nilüfer Belediyesi, bu doğrultuda yeni bir eğitim dizisi başlattı. Kentliyle kırsalı
kaynaştırmayı, kentte yaşayan insanları hayatın her alanında üretime dâhil etmeyi, tarımla
olan bağlarını kuvvetlendirmeyi ve kırsaldaki çiftçilerin eksik olduğu alanlarda kendilerini
geliştirmeyi hedefleyen Nilüfer Belediyesi, bu kapsamda TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
işbirliğiyle “Gıda ve Tarım” eğitimleri düzenliyor. Balkon tarımından budamaya, tohum alma
yöntemlerinden aşılama ve gübreleme yöntemlerine kadar kentli ve çiftçilere yönelik
çevrimiçi ve yüz yüze 24 ayrı oturumda düzenlenecek olan eğitim programı, “Amatör
bahçıvanlar için balkon, teras, küçük bahçe tarımı” eğitimiyle başladı. Nilüfer Belediyesi’nin
youtube kanalında canlı olarak yayınlanan eğitim, büyük ilgi gördü. Bursa Uludağ
Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sevinç Başay tarafından verilen
eğitimde, balkon tarımında iklim ve güneş ışığının önemi, çevresel faktörler, gerekli
ekipmanlar, uygun saksılar ve kullanılması gereken toprak özellikleri, gübreleme, balkonda
yetiştirilebilecek sebze türleri ile özellikleri ve bakım işlemleri paylaşıldı.
Güneş ışığı önemli
Bitkiler için ışığın vazgeçilmez olduğunu belirten Doç. Dr. Sevinç Başay, bazı sebzelerin
günde 10 saate kadar güneş ışığına ihtiyaç duyarken, bazı yapraklı sebzelerin kısmi güneşe
tahammül edebildiğini söyledi. Başar, “Bitkiler gün boyunca 6 saat ya da daha fazla güneş
ışığı almalıdır. Domates, lavanta, nane, biber, kekik, çilek, patlıcan gibi bitkileri balkonun
güneş alan kısımlarında, roka, pazı, patates, turp, sarımsak, taze soğan, brokoli, karalahana,
ıspanak, kabak, marul, havuç, karnabahar, bezelye, fasulye ve yasemin gibi bitkileri de
gölgede kalan, ışığı doğrudan almayan kısımlarda yetiştirebilirsiniz” dedi.
Ağır metal riskine dikkat
Kentsel alanlarda yetiştirilen sebzelerde ağır metal birikimi riskinin arttığına dikkat çeken
Başay, “Tarım yapılacak balkon kirlilik kaynaklarından biri olan otoyola 60 metreden daha
yakınsa, o balkonda süs bitkileri ve fesleğen, kekik, adaçayı, lavanta ve biberiye gibi tıbbi
aromatik bitkiler yetiştirilerek, balkon yetiştiriciliğinin görsel ve psikolojik yönlerinden
yararlanılmasını öneriyorum. Sebzelerin yetiştirileceği balkon otoyoldan uzaklaştıkça,
yetiştirilecek sebzelerin ağır metal taşıma riski azalır” diye konuştu.
Balkon tarımı için uygun sebze türleri
Balkon yetiştiriciliği için gerekli ekipmanları da katılımcılarla paylaşan Başay, en önemli
unsurlardan birinin de sebze yetiştirme kabının en az 40 cm derinliğinde olması gerektiğini
vurguladı. Saksılarda yetiştirilebilecek derin, orta ve yüzlek köklü bitkilerden örnekler de
veren Başay, küçük kaplarda yetiştirmek için en ideal olan sebzelerin domates, hıyar, biber,
yeşil soğan, yeşil sarımsak, marul, fındık turp, maydanoz, pazı ve nane olduğunu söyledi.
Sağlıklı bitkiler yetiştirmek için bitkilere fiziksel destek, su ve besin maddesi sağlanması
gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Sevinç Başay, bitki yetiştirmek için iyi drene edilmiş toprak
kullanılması gerektiğini söyledi. Torf, humusça zengin ürünler ile topraksız karışımların
balkon sebzesi için uygun olduğunu belirten Başay, “Talaş, perlit ya da vermikülitten oluşan
karışımlar uygundur. Bunlar, hastalık ve yabancı ot tohumları içermez, aynı zamanda nem ve
besinleri tutarlar. İyi süzülürler ve hafiftirler. Toprak düzenleyicileri kullanmanız da, daha
verimli sonuçlar almanızı sağlar. Çay posası, kahve telvesi de toprağın yapısını iyileştirir”
dedi. Başay, önerilen toprak karışımları bileşenlerini de anlattı.
Organik gübre kullanın
Gübre çeşitlerine de değinen Başay, sağlıklı balkon yetiştiriciliğinde solucan, mantar ve
yarasa gübresi, balık emülsiyonu gibi organik gübreler kullanılmasının önemini vurguladı.
Başay, “Başarılı bir balkon yetiştiriciliğinin anahtarı, bitkilerinizi su ve haftalık gübre ile
besleyerek, bol hasadı teşvik etmektir. Bitkilerin rengi kontrol edilmelidir. Gölgede kalan
sebzelerde rengin açılması ve yetersiz büyüme, bir semptomdur” diye konuştu.
Her sezonun başında saksılardaki toprağın havalandırılıp, toprak iyileştiricileri ve organik
gübre eklenerek toprağın yapısının zenginleştirilmesinin çok önemli olduğunu söyleyen
Başay, “Yıllarca saksılarda aynı toprak kullanılarak yetiştirme yapılıyor. Asla böyle bir şey
olmamalı. Toprak, mutlaka her sezon başında havalandırılmalı ve zenginleştirilmeli” dedi.
Bitki zararlılarıyla mücadele için evde yapılabilecek karışımları da paylaşan Doç. Dr. Sevinç
Başay, izleyenlerin sorularını da yanıtladı.
Nilüfer Belediyesi’nin “Gıda ve Tarım” eğitimleri yıl boyuna devam edecek.
