Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi (ANAMED), Ömer M. Koç Koleksiyonu’nda yer alan Yusuf Franko Kusa Bey’e ait karikatür albümünü merkezine alan “Yusuf Franko’nun İnsanları: Bir Osmanlı Bürokratının Karikatürleri” sergisini Ankara’ya taşıyor. 2017 yılında İstanbul’da büyük ilgi gören sergi, 2018 Avrupa Kültürel Miras Yılı çerçevesinde ANAMED, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu ve Çankaya Belediyesi işbirliği ile 23 Kasım 2018’den itibaren Çankaya Belediyesi Zülfü Livaneli Kültür Merkezi’nde ziyaret edilebilir.
“Yusuf Franko’nun İnsanları: Bir Osmanlı Bürokratının Karikatürleri” sergisinde, Yusuf Franko’nun 1884-1896 yılları arasında bir albümde topladığı, Avrupa karikatür geleneği ile etkileşime sahip çizimleri Ankaralı tarih ve sanat meraklılarıyla ilk kez buluşuyor. Yusuf Franko’nun karikatürleri, özellikle 19. yüzyıl sonunun Beyoğlu/Pera semtini, kendisinin de parçası olduğu renkli sosyal çevresi ve İstanbul’un küresel mekânlarını gözlemlemek için izleyiciye imkân sunuyor. Sergi, karikatürlerdeki karakterleri ve ait oldukları mekânları takip ederek, Galata ve Beyoğlu’nun 19. yüzyılda bir finans ve diplomasi merkezi haline geldiğinin, uluslararası kültür-sanat trafiğinin uğrak noktalarından biri olduğunun altını çiziyor. Yusuf Franko’nun eserlerini ağırlıklı olarak mekân perspektifinden okumaya çalışan sergi, bir yandan Naum Tiyatrosu gibi dönemin önemli ve artık var olmayan mekânlarına değinirken, diğer yandan albümde kendine yer bulamamış mekânları da hatırlatıyor.
“Yusuf Franko’nun İnsanları: Bir Osmanlı Bürokratının Karikatürleri,” öncü karikatürist Yusuf Franko ve eserlerini odağına alarak, Franko Kusa ailesinin Osmanlı Devleti’ndeki yeri ve önemine, karikatür tarihine ve albümün çeşitli ülkelerdeki uzun yolculuğundan sonra nasıl tekrar Beyoğlu’na döndüğüne de değiniyor. Sergide Yusuf Franko Kusa’nın albümü ve karikatürlerinin yanı sıra, bu eserlerle bağlantılı, başta Ömer M. Koç Koleksiyonu olmak üzere farklı koleksiyonlardan fotoğraf, belge ve yayınlar da orijinal malzemelere eşlik ediyor.
Küratörlüğünü Bahattin Öztuncay’ın, danışmanlığını ve metin yazarlığını K. Mehmet Kentel’in üstlendiği serginin Ankara versiyonu Yeşim Demir Pröhl’ün tasarımı ve Ebru Esra Satıcı’nın yönetimi ile 25 Ocak 2019 tarihine kadar Çankaya Belediyesi Zülfü Livaneli Kültür Merkezi’nde tarih ve sanat meraklılarıyla buluşacak. Serginin Youssuf Bey: The Charged Portraits of Fin-de-Siècle Pera başlıklı İngilizce kitabı YKY mağazalarından ve online olarak temin edilebilir.
Yusuf Franko Ankara’da
Yusuf Franko’nun İnsanları: Bir Osmanlı Bürokratının Karikatürleri
Ömer M. Koç Koleksiyonu
Çankaya Belediyesi Zülfü Livaneli Kültür Merkezi
23 Kasım 2018 – 25 Ocak 2019
Küratör: Bahattin Öztuncay
Sergi Metinleri ve Danışman: K. Mehmet Kentel
Sergi Yönetimi ve Galeri Küratörü: Ebru Esra Satıcı
Tasarım: Yeşim Demir Pröhl
Yusuf Franko Kusa Bey hakkında
Yusuf Franko Kusa, Lübnan’dan İstanbul’a göçen, Osmanlı Hariciyesi’nde kendine yer edinen ve buradan yeniden Lübnan’a uzanan Franko Kusa ailesine mensuptur. Beyoğlu’nun meşhur ve öncü sanat mekânı Naum Tiyatrosu’nun kurucusu Michel Naum’la da akraba olan Yusuf Franko Kusa’nın kariyerindeki en yüksek basamak, 1907-1912 arasında yaptığı Cebel-i Lübnan Mutasarrıflığı’dır. Karikatürlerinde geç 19. yüzyıl Beyoğlusu’nun önde gelen kişilerini bir araya getirmiştir. Cemiyet davetlerinde boy gösteren Osmanlı paşaları ve yedi düvelin diplomatlarını, yerli ve yabancı sermayecileri, sanatçıları kendine özgü tarzıyla resmeden Yusuf Franko; gerek kendi karakteri gerekse de çizdiği karakterleriyle, uluslararası bir finans, diplomasi ve kültür-sanat merkezi haline gelen bu özel dünyanın bir ürünü ve aynı zamanda tanığıydı.
