Sabancı Vakfı’nın 2007 yılından bu yana sivil toplum alanındaki yeni yaklaşımları tartışmak amacıyla düzenlediği Filantropi Semineri, “Engelsiz Yaşam Teknolojileri – Eğitim ile Güçlenme” başlığıyla Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı’nın ev sahipliğinde gerçekleşti. Sivil toplum, özel sektör ve kamu temsilcilerini uluslararası uzmanlarla buluşturan Filantropi Semineri’nin bu yılki ana konuşmacısı engellilik ve kapsayıcılık alanındaki çalışmalarıyla alternatif Nobel Ödülü olarak görülen Right Livelihood Ödülü (2017) ve The Spirit of Helen Keller Ödülü (2018) sahibi Yetnebersh Nigussie oldu.
Dr. Yankı Yazgan’ın moderatörlüğünde düzenlenen seminerde yer alan diğer konuşmacılar ise, henüz 9 yaşındayken Cerebral Palsy'li kız kardeşinin genel eğitim sınıfına alınması için dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’a hitaben yaptığı konuşmayla dikkat çeken Anastasia Somoza, görme engellilerin sesli kitap, gazete ve eğitimlere erişimini kolaylaştıran Hayal Ortağım uygulamasını geliştiren Duygu Kayaman, dünyada işaret dili ile eğitim veren tek üniversite olan Gallaudet Üniversitesi’ne Türkiye’den giden ilk kişi olan Cem Barutçu ve engelli hakları savunucusu Down sendromlu Robert Cem Osborn oldu.
Seminerde gerçekleştirdiği açılış konuşmasında Filantropi Seminerleri’nde sivil toplum alanındaki yeni yaklaşımları gündeme getirdiklerini, tartıştıklarını ve tecrübeleri paylaştıklarını belirten Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, “Sabancı Vakfı olarak öncüsü olduğumuz filantropi alanında 2007 yılından bu yana Filantropi Seminerleri yapıyoruz. Bu seminerlerde sivil toplum alanındaki yeni yaklaşımları gündeme getiriyor, tartışmaya açıyor ve tecrübeleri paylaşılmasına çalışıyoruz. Teknolojinin itici güç olduğu ve hayatımızı dönüştürdüğü bu günlerde artık vakıfçılık ve hayırseverlik anlayışı da yeni bir boyuta ulaşıyor. Tüm dünyada bir ‘zihniyet dönüşümü’ yaşanıyor. Özünde insana ve yaşamlara dokunarak iyilik yaratmak olan hayırseverlik de artık daha katılımcı süreçlerle fark yaratmaya odaklanıyor. Biz de Sabancı Vakfı olarak hayırseverliği farklı bir bakış açısıyla ele alıyoruz. Ülkemiz için öncü modeller ortaya koymak için çalışıyoruz. 12 yıldır gerçekleştirdiğimiz seminerlerimizle sivil toplum kuruluşlarına destek vermek üzere yürüttüğümüz Hibe Programlarımız da bizim hep bu anlayışın çerçevesindedir. Bu yıl seminerimizde ise, engelli alanında ‘Eğitim ile Güçlenme’ üzerine odaklanıyoruz. Sabancı Vakfı olarak, her fırsatta ‘Eğitim hakkı tartışılmaz’ diyoruz ve 12 yıldır engelli bireylerin hayata eşit ve aktif katılımı için sivil toplum kuruluşlarına destek veriyoruz” dedi.
“Engelli bireyler eğitime erişimde en çok sorun yaşayanlar arasında”
Konuşmasında kapsayıcı eğitimin ve engelli bireylerin eğitimle güçlenmesinin önemine de değinen Güler Sabancı, “Biliyoruz ki, eğitime erişimde en çok sorun yaşayanlar arasında engelli bireyler yer alıyor. Engelli bireylerin yaklaşık yüzde 40’ı okuma yazma bilmiyor. İlköğretimden üniversiteye kadar olan süreçte çok sayıda engelli gencimiz, ihtiyaçlarına yönelik destek alamadığı için eğitim hayatlarından erken kopmak zorunda kalıyorlar. Dolayısıyla iş gücüne katılım oranı da yüzde 22 oranında. Desteklediğimiz projelerden birinde ilkokul öğrencisinin şu sözleri çok ilgi görmüştü. Küçük bir kız çocuğumuz şöyle diyordu: ‘Herkes farklı olduğu için kimse farklı olamaz.’ İşte tam da bu nedenle, eğitime erişimin önünü açmak ve engelli gençlerin hayata eşit katılımını sağlamak için modeller geliştirmemiz gerekiyor. Umutsuzluğa asla düşmememiz gerekiyor ve düşmeyeceğiz” dedi.
Kendisi de görme engelli bir insan hakları avukatı olan Yetnebersh Nigussie konuşmasında, “Sabancı Vakfı'nın bu topraklardan aldıklarımızı bu toprakların insanlarıyla paylaşma ilkesi doğrultusunda, ben de kendi hayatımdan yola çıkarak öğrendiğim üç önemli mesajını sizlerle paylaşmak istiyorum. Ben kör olduğumda beş yaşındaydım ve yaşadığım toplumdaki herkes benim için umutların son bulduğunu düşünüyordu, çünkü kırsal Etiyopya'da bir kız çocuğunun kaderi erken yaşta evlenip ailesine çeyiz getirmekti. Oysa benim gözlerim görmüyordu ve kimse benimle evlenmek istemeyecekti, ailem de çeyiz alamayacaktı. Bu durum benim eğitimimi her zaman korkusuzca destekleyen annem ve büyük annem sayesinde bir fırsata dönüştü. Her zaman benim her şeyi başaracağıma inandılar. Beni görme engellilere özel bir okula gönderdiler. Bugün Etiyopya’da ve dünyada engelli bireylerin hayatını değiştirip normlara meydan okuyan bir birey olarak, uluslararası bir örgüt olan Light for the World’un direktörlüğünü yapıyorum” dedi.
2011 Dünya Engellilik Raporu'na göre, dünya genelinde engelli kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğuna da değinen Nigussie, “Engelli kadınlar ve kız çocukları, hayatın pek çok alanında daha fazla ayrımcılık ve damgalanma ile karşı karşıya kalmaya devam ediyor. Engelli bireylerin liderlik yolunun ise kaliteli ve kapsayıcı eğitim sağlanması, erken çocukluk gelişimi için yeterli finansman ve engelli kadın ve kız çocukları gibi grupların güçlendirilmesi hedefiyle gerçekleşebileceğini vurgulamak isterim. Özellikle engelli kadın ve çocukların güçlendirilmesi kaderlerini değiştirmeleri açısından büyük önem taşıyor. Bu odadaki herkesi, sürdürülebilir kalkınma yolculuğunda kimseyi geride bırakmamaya davet ediyorum. Bizimle ilgili hiçbir şeyi bizsiz yapmayın, biz sadece senin gibi farklıyız” dedi.
12. yılında yeni teknoloji ve inovasyonların engelli bireylerin eğitimine katkısının tartışıldığı seminerde “Eğitim, engelli gençlerin bağımsız yaşamında nasıl bir rol oynuyor?” ve “Genç engelli bireylerin öz savunuculuk çalışmaları engellilik alanını nasıl dönüştürüyor?" gibi sorulara yanıt arandı.
